Czy migrena prowadzi do udaru?

Związek między udarem (niedokrwieniem mózgu) a migreną jest dość zawiły. Udar mózgu należy podejrzewać jeśli nagle wystąpią objawy neurologiczne takie jak osłabienie jednej strony ciała, zaburzenia mowy lub zaburzenia widzenia. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku aury migrenowej. Tym niemniej wystąpienie aury w zdecydowanej większości przypadków nie oznacza udaru mózgu. Przyczyną aury migrenowej jest krótkotrwały i przemijający spadek przepływu krwi przez niektóre obszaru mózgu. Różnica pomiędzy udarem i aurą migrenową polega więc na tym, że w udarze dochodzi o trwałego uszkodzenia mózgu przez niedokrwienie, a w aurze migrenowej funkcja mózgu wraca do normy po ustąpieniu aury, czyli po kilku do kilkudziesięciu minutach od początku objawów.

Aura migrenowa a nie ból głowy jest często pierwszym objawem, z powodu którego chorzy cierpiący na migrenę zgłaszają się do neurologa. Typowa aura migrenowa nie stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia. Jeżeli jednak objawy aury, a w szczególności: zaburzenia mowy, objawy czuciowe pod postacią drętwienia lub mrowienia twarzy lub kończyn, a także osłabienia siły mięśniowej utrzymują się powyżej 60 minut wówczas wskazane jest pilne zgłoszenie się do neurologa, gdyż powyższe objawy mogą być objawem migrenowego udaru niedokrwiennego mózgu.

Udar mózgu w przebiegu migreny to sytuacja rzadka, stanowi bowiem 0,5-1,5% wszystkich udarów mózgu. Zwiększone ryzyko zachorowania występuje w szczególności u osób młodych, szczególnie kobiet, z migreną z aurą wzrokową, u których występuje zwiększona częstość napadów bólu głowy, kolejne czynniki ryzyka to palenie papierosów oraz stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Zwiększone ryzyko wystąpienia udaru migrenowego występuje również przy współwystępowaniu takich chorób, jak przetrwały otwór owalny w sercu, wady zastawkowe serca, zespół Sjogrena, zespół antyfosfolipidowy.

Przyczyna migrenowego udaru niedokrwiennego mózgu jest niejasna. Wynika najprawdopodobniej z oddziaływania wielu czynników, w tym okresowego zmniejszenia przepływu krwi przez mózg, skurczu naczyń krwionośnych, zaburzeń krzepliwości krwi, a także mikrozatorowości mózgowej.

Przyczyną trudności w rozróżnieniu między objawami migreny i udaru jest tzw. migrena połowiczoporaźna. W przebiegu tej rzadkiej postaci migreny objawy aury polegają na występowaniu utrzymującego się od kilku godzin do nawet kilku dni osłabienia siły mięśniowej kończyn czy twarzy, co stanowi nie lada wyzwanie dla neurologa.

Ważne jest, aby chory z powyższymi objawy zgłosił się pilnie do gabinetu neurologa w celu przeprowadzenia dalszej diagnostyki i ewentualnego włączenia właściwego leczenia (jeżeli czas od wystąpienia objawów nie przekroczył 4,5 godziny, do rozważenia jest leczenie trombolityczne wczesnego udaru mózgu).

Opracowali:
Lek. Tomasz Tomaszewski
Dr n. med. Krzysztof Banaszkiewicz