Jakie suplementy diety są potrzebne?
Zdaniem specjalistów od dietetyki, zdrowa dieta nie wystarczy dla zaspokojenia potrzeb żywieniowych i konieczne jest stosowanie suplementów diety. Trzeba jednak wiedzieć kiedy i jak je stosować. Suplementy diety nie leczą chorób, bo nie mają właściwości leczniczych i przeznaczone są przede wszystkim dla ludzi zdrowych. Przykładem jest powszechny niedobór pierwiastków śladowych, takich jak jod i selen. Dostateczne ilości jodu mają jedynie mieszkańcy wybrzeża. Selenu natomiast brakuje niemal wszystkim, ponieważ jest go za mało w glebie. Niedobory witaminy D wykazuje aż 70 procent naszego społeczeństwa. Zimą za mało spożywamy witaminy C. Częsty jest także niedobór magnezu i wapnia.
Niektóre leki obniżają poziom witamin lub mikroelementów. Na przykład stosowana przez chorych na cukrzycę metformina zmniejsza stężenie witaminy B12, a leki moczopędne stosowane m.in. w leczeniu nadciśnienia tętniczego, obniżają poziom potasu oraz magnezu.
Niedobór żelaza, witamin z grupy B, C i D oraz magnezu i miedzi może objawiać się ciągłym zmęczeniem i wyczerpaniem. Z kolei przebarwienia w skórze mogą być związane z brakiem karotenoidów, witaminy E i selenu. Skurcze mięśni łydek mogą świadczyć o niedoborze magnezu, potasu i wapnia.
Niedobory różnych mikroelementów często wykazują osoby starsze. Może o tym świadczyć choćby pogorszenie u nich kondycji fizycznej, jak i psychicznej. Tego rodzaju negatywne skutki mogą być wywołane przez obniżoną zawartość w diecie witaminy B12, C, D i E oraz ryboflawiny, kwasu foliowego, cynku i miedzi. Ludzie starsi często źle się odżywiają, na dodatek gorsze wchłanianie niektórych składników pokarmowych pogarsza się z wiekiem.
Jeszcze bardziej złożone są wymagania dotyczące mikroelementów osób cierpiących na choroby nerek lub przewodu pokarmowego.
Przeciętna dieta zawiera zbyt dużą ilość jonów sodu, co sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego. Z badań Instytutu Żywności i Żywienia w warszawie wynika, że o 20-45 proc. za dużo spożywamy witaminy A, która zwarta jest między innymi w ziemniakach, marchwi oraz w tranie rybim, wątrobie i podrobach.
Nie ma wątpliwości, że właściwy dobór suplementów diety jest ważny dla zachowania zdrowia zarówno przez osoby zdrowe jaki i chore. W ostatnich latach znacznie zwiększyła się sprzedaż suplementów diety w Polsce. Przed kilkoma laty nie przekraczała ona 1,5 mld zł rocznie, a w 2016 r. zwiększyła się do 3,5 mld zł. Wzrost sprzedaży wynika z rosnącej świadomości Polaków o roli suplementów diety, ale nie da się ukryć, że na decyzję o stosowaniu takich lub innych preparatów w istotnym stopniu wpływają reklamy. Decyzja o wyborze suplementu diety powinna jednak być podejmowana w konsultacji z dietetykiem. Zadaniem dietetyka jest analiza stanu zdrowia pod kątem zapotrzebowania organizmu w mikroelementy. Dietetyk układa dietę na miarę indywidualnych potrzeb, dostosowaną do stanu zdrowia pacjenta. W ciągu ostatnich lat dietetyk stał się bardziej znanym zawodem, a z usług gabinetów i poradni dietetycznych korzysta coraz więcej Polaków.
Opracował:
dr n. med. Krzysztof Banaszkiewicz